Pies jako nauczyciel wspomagający czytanie

,,Towarzyszą nam zawsze i wszędzie, pomagając w codziennym trudzie, dając nam czystą radość, bez nich człowiek czułby się źle na tym świecie, bo ileż radości daje tak piękna  i rozumna istota jak pies".                                  

                                                                                      Ks. Jan Twardowski

Metoda ,, Czytanie psu’’ , o której pisze Beata Kulisiewicz ma na celu usprawnienie umiejętności czytania, udoskonalenie umiejętności komunikowania się oraz zainteresowanie dzieci książką. Znaczącą zaletą tejże metody jest to, że dzieci nie odczuwają stresu, który towarzyszy czytaniu na forum całej klasy. Mimo tego,że psy nie potrafią czytać  to są jednak wspaniałymi słuchaczami, którzy nie poprawiają, nie krytykują  i nie przerywają czytającemu. Towarzystwo psa bezgranicznie tolerancyjnego, sprawia, że dziecko czuje się komfortowo a przede wszystkim bezpiecznie. Wszystkie  zajęcia z udziałem naszych czworonożnych przyjaciół,  prowadzone są w formie zabawy, co sprawia iż zajęcia te są dla dzieci niezwykle atrakcyjne  i wprowadzają coś nowego do monotonnej nauki. W tym miejscu pragnę podkreślić, że postać psa wykorzystywana podczas zajęć  edukacyjnych ułatwia dzieciom późniejsze nawiązywanie kontaktów, przyczynia się do wzrostu dziecięcych zdolności oraz zwiększa wiarę we własne siły. Idąc za słowami Aarona Katchera , który zauważa, że pies stwarza znakomite warunki do nauki, jego obecność likwiduje złość, depresję, niepokój oraz stwarza kojącą, przyjacielską atmosferę. Pies jest idealnym towarzyszem nauki czytania, bowiem to przy nim dzieci się odprężają, łatwiej koncentrują uwagę i szybko zapominają  o wszelkich barierach emocjonalnych.

Metoda, o której mowa powyżej jest przede wszystkim skierowana do dzieci wymagających dodatkowego wsparcia w nauce czytania odpowiednio dla ich wieku.  Zajęcia tego typy trwają około 30 min z psem- kilka minut przypada na powitanie, następnie krótka rozgrzewka wprowadzająca do czytania, czas na czytanie i na sam koniec kilka minut spontanicznej zabawy. Bardzo istotne jest, żeby zabawa w czytanie  trwała krócej niż chce tego dziecko. Zajęcia wspomagające czytanie zazwyczaj odbywają się na podłodze bądź dużej poduszce, gdzie pies siedzi lub leży nie opodal dziecka. Często dziecko głaszcze, przytula psa podczas czytania, co powoduje, że staje się spokojne, zrelaksowane i skupione. Oczywiście niezwykle istotne jest przygotowanie psa do owych zajęć. Pies musi być w dobrej kondycji fizycznej, zdrowotnej, jego sierść powinna być zadbana- miła w dotyku. Pod względem zachowania pies  musi być spokojny, posłuszny i perfekcyjnie przygotowany do pracy z dziećmi. Powinien również wzbudzać zaufanie, zwłaszcza u dzieci, z którymi ma kontakt. Ważne  jest aby nie zmuszać żadnego psa do udziału w zajęciach  bowiem może mieć  to odwrotne skutki. Należy też pamiętać, że pies nie jest zabawką ani maszyną, którą się zaprogramuje  i działa jak chcemy. Ma on własne potrzeby, upodobania , które należy brać pod uwagę. Podczas zajęć gdy pies zaczyna się kręcić lub stara się podnoście daje nam  wyraźny sygnał, że jest zmęczony i czas na przerwę. Zdarzają się takie chwile, w których zajęcia muszą się skończyć wcześniej ,gdyż co może wydawać się  śmieszne  pies po prostu ma zły dzień. Dzieci to doskonale rozumieją. W tym miejscu chciałabym poruszyć kwestię komunikowania się poprzez  psa. Sposób ten  pomaga dziecku przezwyciężać trudności co powoduje, że nie czuje ono presji związanej z niezrozumiałym słowem znajdującym  się w czytanym tekście. Na przykład prowadzący mówi do dziecka,, Marysiu nie sądzę ,żeby Gucio (pies)  kiedykolwiek słyszał słowo : zglobalizowany. Jeśli dziecko wie, co oznacza trudne słowo to doskonale, ale jeśli nie, to może wziąć słownik, znaleźć i przeczytać definicję  pojęcia i wspólnie z nauczycielem  wyjaśnić psu  jego znaczenie.  Sposób ten jest mniej stresujący dla dziecka niż zadanie mu pytania: ,, Czy wiesz, co to słowo znaczy?’’. Dziecko wyjaśniające psu daną definicję, jest szczerze przekonane, że w ten sposób pomaga zrozumieć sens i znaczenie nowo poznanego słowa swojemu czteronożnemu  przyjacielowi. Umacnianie dziecka w przekonaniu iż pełni  ono rolę pomocnika i nauczyciela sprawia, że wyniki w jego nauczania ulegają  znacznej poprawie. Nie należy zapominać  prowadzącym , który również spełnia ważną rolę w procesie usprawniania czytania: podpowiada dziecku, pomaga korzystać ze słownika, inicjuje zabawy i ćwiczenia , dba o atmosferę sprzyjającą czytaniu.  W momentach gdy dziecko jest zbyt przestraszone, prowadzący rozpoczyna czytanie, lub gdy książka jest zbyt trudna  po prostu czyta jakiś jej fragment.  Niezwykle istotne jest pozytywne nastawienie prowadzącego do zajęć. Nie może on być bowiem krytykującym słuchaczem. Jego powinnością  jest  bawić się równie dobrze jak dziecko, gdyż ono zawsze wyczyta kiedy zabawa  nie sprawia komuś przyjemności. Pozytywnym elementem owych zajęć jest wprowadzenie systemu nagród za postępy  w nauce czytania. Nagrody,  o których tu mowa  powinny występować  w postaci np. zakładek w kształcie  kosteczki – gdy dziecko ukończy czytanie książki, może ją ostemplować, odcisnąć na niej psią łapę, poczęstować psa smakołykiem, nakleić naklejkę na przeczytaną książę a po przeczytaniu ( np. 5 pozycji książkowych) w nagrodę może otrzymać jedną  z nich.  Każde dziecko kończące powyższe zajęcia powinno  zostać nagrodzone dyplomem oraz otrzymać nową książkę  z autografem psa  na własność. Pomijając  jakże istotną rolę zajęć z dogoterapii dotycząca treningu i nauki czytania, zajęcia te mają za zadanie zainteresować dzieci czytelnictwem, książką oraz kształtować umiejętności  korzystania z różnych źródeł informacji. Ogromną zaletą tej metody jest to, że można z niej swobodnie korzystać  w różnych sceneriach  np. w parku, na łące, w klasie, w bibliotece itp.

Gorąco polecam książkę p. Beaty Kulisiewicz, Dogoterapia we wspomaganiu nauki i usprawnianiu techniki czytania.  Książka jest świetna w każdym calu i warta przeczytania!!!  

Nie długo na blogu pojawią się teksty mojego autorstwa o tematyce terapeutycznej z serii ,,Przygody Milki'' :)


B. Kulisiewicz, Dogoterapia we wspomaganiu nauki i usprawnianiu techniki czytania, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2011

J. Karbowniczek, Dogoterapia jako naturalna metoda wspomagania, leczenia i rehabilitacji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych,  Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce., Kwartalnik dla nauczycieli’’ 2007, nr 2(4).

K. Kamińska, Nauka czytania w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Wsip, Warszawa 1999.

Fragment  pracy mgr ,,Dogoterapia jako metoda wspomagająca i usprawniająca naukę czytania'' autorstwa Malwiny Chalińskiej